Cel projektu
Celem głównym projektu jest stworzenie podstaw do zaplanowania długofalowej strategii przeciwdziałania zakażeniom HCV i zwalczania wzw C w Polsce poprzez określenie sytuacji epidemiologicznej, ocenę ryzyka zakażeń w placówkach medycznych i w sektorze usług o zwiększonym ryzyku transmisji zakażeń krwiopochodnych, przygotowanie założeń rutynowych badań diagnostycznych, zwłaszcza wśród użytkowników substancji psychoaktywnych, jak również opracowanie i przeprowadzenie programu edukacyjnego w zakresie społecznego uświadomienia problemu zakażeń HCV i zasad zapobiegania tym zakażeniom, ze szczególnym uwzględnieniem pracowników ochrony zdrowia.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C zostało uznane przez Światową Organizację Zdrowia za jedno z największych światowych zagrożeń epidemicznych. Ze względu na wieloletni bezobjawowy przebieg zakażenia HCV, chorobę określono mianem „wirusowej bomby zegarowej” lub „cichej epidemii”. Choroba budzi ogromny niepokój środowisk medycznych. WHO wskazuje, że na świecie zakażonych jest co najmniej 170 milionów ludzi (2,2-3% populacji światowej). Rozpowszechnienie zakażeń HCV na świecie jest silnie zróżnicowane geograficznie i waha się od poniżej 0,1% (kraje skandynawskie) do ponad 20% (Egipt), a w regionie europejskim wynosi średnio 1,1-1,3%. W Polsce rozpowszechnienie aktywnych zakażeń HCV szacuje się na 0.6% , co w skali kraju odpowiada około 230 tysiącom osób zakażonych wirusem HCV i sytuuje Polskę wśród krajów europejskich o średnim współczynniku rozpowszechnienia tego wirusa.
Skala problemu szerzenia się wirusa HCV i jego możliwe konsekwencje dla zdrowia publicznego są w ostatnich latach wyraźnie podkreślane w Europie. W 2007 r. Eurodeputowani wydali deklarację, która miała uwrażliwić rządy krajów członkowskich oraz Komisję Europejską na zagrożenia związane z HCV oraz skłonić do podjęcia prac nad poprawą wczesnej wykrywalności i dostępu do leczenia . W 2009 roku opublikowano wyniki oszacowań kosztów społecznych wirusowego zapalenia wątroby typu C w Regionie Europejskim WHO, gdzie. zakażenia wirusem HCV odpowiadają za 86 tysięcy zgonów rocznie , czyli ponad dwukrotnie więcej niż AIDS, a 95% kosztów społecznych to koszty związane ze stadiami choroby, którym można zapobiec. Autorzy wzywają do koordynacji działań między krajami członkowskimi i wskazują na konieczność zwiększenia dostępności diagnostyki w kierunku zakażenia wirusem HCV oraz konieczność społecznego uświadomienia problemu tych zakażeń.
Skala problemu szerzenia się wirusa HCV i jego możliwe konsekwencje dla zdrowia publicznego są w ostatnich latach wyraźnie podkreślane w Europie. W 2007 r. Eurodeputowani wydali deklarację, która miała uwrażliwić rządy krajów członkowskich oraz Komisję Europejską na zagrożenia związane z HCV oraz skłonić do podjęcia prac nad poprawą wczesnej wykrywalności i dostępu do leczenia . W 2009 roku opublikowano wyniki oszacowań kosztów społecznych wirusowego zapalenia wątroby typu C w Regionie Europejskim WHO, gdzie. zakażenia wirusem HCV odpowiadają za 86 tysięcy zgonów rocznie , czyli ponad dwukrotnie więcej niż AIDS, a 95% kosztów społecznych to koszty związane ze stadiami choroby, którym można zapobiec. Autorzy wzywają do koordynacji działań między krajami członkowskimi i wskazują na konieczność zwiększenia dostępności diagnostyki w kierunku zakażenia wirusem HCV oraz konieczność społecznego uświadomienia problemu tych zakażeń.
Dominującą drogą transmisji HCV są zakażenia krwiopochodne. badania przeprowadzone w 2004 roku wskazują, że w Polsce największe znaczenie w rozprzestrzenianiu zakażeń HCV miały iniekcje wykonywane bez zachowania podstawowych zasad bezpieczeństwa (zarówno w placówkach medycznych jak i niemedycznych) . Źródłem zakażenia może być również sprzęt wielorazowy stosowany w szpitalach i gabinetach stomatologicznych głównie na skutek dezynfekcji przy użyciu nieodpowiednich metod. Z tych względów, konieczne jest stałe podnoszenie poziomu świadomości personelu medycznego, co do szczególnej roli jaką odgrywa on w zapobieganiu zakażeniom HCV. Grupą szczególnie narażoną na zakażenia jatrogenne pozostają osoby dializowane .
Drogą krwiopochodną dochodzi także do zakażeń HCV wśród osób zażywających narkotyki w formie iniekcji, które w niektórych krajach europejskich o wyższych standardach opieki medycznej stanowią do 95% wszystkich przypadków zakażeń HCV . W Polsce odsetek zakażonych HCV wśród osób zażywających narkotyki szacuje się na 50% , ale stanowią oni jedynie 5% – 15% wszystkich zarejestrowanych przypadków zakażenia wirusem HCV (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, dane niepublikowane).
Nie można marginalizować ryzyka związanego z zabiegami upiększającymi (tatuaże, kolczykowanie itp.) mimo, że ich liczba jest nieporównywalnie mniejsza niż liczba wykonywanych codziennie zabiegów medycznych. Do szerzenia się wirusa HCV może dochodzić także w warunkach kontaktu domowego, przy wspólnym użytkowaniu przyborów toaletowych (zwłaszcza jeśli osoba zakażona nie ma tego świadomości). Wirus HCV może również przenosić się drogą wertykalną; ryzyko transmisji HCV z matki na dziecko szacuje się średnio na 5%, a w przypadku współistniejącego zakażenia HIV nawet na 15-20%.
Bezobjawowy przebieg zakażenia HCV trwa z zasady wiele lat. Bez aktywnych badań przesiewowych większość zakażonych dowie się o chorobie zbyt późno na skuteczne leczenie farmakologiczne, wówczas jedyną możliwością leczenia będzie przeszczepienie wątroby.
Program „Zapobieganie zakażeniom HCV” obejmować będzie 5 projektów.
-
Celem głównym projektu będzie usprawnienie strategii diagnostyki HCV w populacji ogólnej poprzez badania wykonane na poziomie podstawowej opieki medycznej z uwzględnieniem oceny indywidualnego ryzyka. Celami pośrednimi projektu będą:
Badanie przesiewowe w kierunku zakażenia HCV wybranej grupy z populacji ogólnej (pacjenci współpracujących placówek podstawowej opieki zdrowotnej), -
Zapewnienie konsultacji oraz kierowanie do dalszych badań osób, u których zdiagnozowano HCV,
-
Dostarczenie ukierunkowanych informacji na temat występowania czynników ryzyka przeniesienia zakażeń krwiopochodnych w populacji ogólnej,
-
Poszerzenie wiedzy o epidemiologii HCV w Polsce, łącznie z obciążeniem chorobą oraz powiązanymi czynnikami ryzyka.
Celem głównym projektu będzie zmniejszenie ryzyka zakażenia HCV w populacji iniekcyjnych użytkowników narkotyków (IDU). Celami pośrednimi projektu będą:
-
objęcie populacji IDU profilaktyką HCV opartą na zweryfikowanym doświadczeniu,
-
zwiększenie możliwości instytucjonalnych reagowania na problem HCV wśród IDU.
Celem projektu będzie usprawnienie profilaktyki wertykalnej transmisji zakażeń HCV oraz profilaktyki niekorzystnych następstw klinicznych zakażeń HCV u dzieci wertykalnie zakażonych HCV. Cele szczegółowe projektu:
-
ocena zasadności i wykonalności rutynowych badań w kierunku HCV w grupie kobiet
w ciąży lub w określonych jej podgrupach na podstawie pilotażowego wdrożenia badań w wybranych placówkach sprawujących opiekę nad kobietami w ciąży, -
oszacowanie częstości występowania zakażeń HCV i czynników ryzyka na podstawie badań przeprowadzonych u kobiet w ciąży na terenie 5 województw,
-
zwiększenie wiedzy lekarzy ginekologów-położników oraz lekarzy rodzinnych na temat zapobiegania wertykalnej transmisji HCV oraz postępowania z dzieckiem matki zakażonej.
Cele główne projektu:
-
ustalenie procedur i zachowań związanych lub potencjalnie związanych z podwyższonym ryzykiem transmisji zakażenia HCV w placówkach służby zdrowia w warunkach polskich,
-
unowocześnienie i modyfikacja zasad bezpieczeństwa pracy personelu medycznego,
-
modyfikacja procedur nadzoru i kontroli przeprowadzanych przez służby sanitarne
w placówkach medycznych.
Celem projektu jest:
-
Skuteczne zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażeń krwiopochodnych (HCV, HBV, HIV) w Polsce, poprzez doskonalenie wiedzy pracowników wykonujących zawody o zwiększonym ryzyku transmisji zakażeń krwiopochodnych oraz umiejętności zapobiegania zakażeniom podczas wykonywania inwazyjnych zabiegów.
-
Doskonalenie umiejętności prewencji i profilaktyki zakażeń w zakresie wykonywanych procedur.
-
Zwiększenie ogólnej świadomości w zakresie problemu wirusowego zapalenia wątroby typu C i zakażeń wirusem HCV.
-
Przeciwdziałanie stygmatyzacji społecznej osób zakażonych wirusem HCV.